پادزیست یا آنتی بیوتیک (به انگلیسی: Antibiotic) ‏

بدن حیوان دارای ظرفیت فوق العاده ای جهت برخورد موثر با هجوم باکتریایی است. بیشتر عفونت ها بدون علائم یا نشانه های قابل مشاهده ایجاد می شوند و از بین می روند. بنابراین بیشتر عفونت ها نیاز به شیمی درمانی ندارند. اما بعضی از عفونت ها نیاز به درمان دارد. هدف از شیمی درمانی، استفاده از اثرات سمی انتخابی یک دارو برای کمک به بیمار است که به سرعت و به طور فعال عفونت باکتریایی را بدون اثرات نامناسب در میزبان کنترل نماید.

آنتی بیوتیک ها داروهای اصلی مورد استفاده در شیمی درمانی ضد باکتریایی هستند. اصطلاح آنتی بیوز ابتدا توسط لویی پاستور در سال 1877 مطرح شد که با فرضیه رایج همزیستی جدا مخالفت داشت. در آن زمان می دانستند که یک میکروارگانیسم اغلب قادر به مهار رشد میکروارگانیسم دیگر در داخل و خارج از بدن می باشد. اما مشاهده عدم رشد باکتری تیفوئید در محیط پالایش شده که سایر ارگانیسم ها رشد کرده بودند جالب بود.

سودوموناس آئروژینوزا در این خصوص بسیار موثر بود و کشت های پالایش شده این ارگانیسم، اساس یک فراورده تجاری موثر (پیوسیاناژ) شد که فکر می کردند یک آنزیم است. استدلال دیگر که منجر به پیدایش آنتی بیوتیک ها شد، آن بود که تمام مواد آلی، در نهایت توسط میکروارگانیسم های خاک از بین می روند؛ آزمایش نمونه های خاک برای میکروارگانیسم هایی که احتمالا حاوی آنزیم هایی بودند که عوامل بیماری زا را مورد حمله قرار می دادند، ارزشمند تلقی شد. این استدلال باعث پیدایش آمینوگلیکوزیدها، تتراسیکلین ها، اریترومایسین و کلرآمفنیکل شد که همگی دارای استفاده گسترده بالینی شدند.

اولین آنتی بیوتیک واقعی تیروتریسین بود که در سال 1939 از یک جدایه عاری از پروتئین در کشت باسیلوس برویس (Bacillus brevis) به دست آمد. تیروتیروسین دارای دو پپتید تیروسیدین و گرامیسیدین بود و هر چند باعث حفاظت موش ها در برابر عفونت پنوموکوکی شد اما ثابت شد که برای مصرف عمومی بسیار سمی است و باید به صورت موضعی مورد استفاده قرار گیرد. کشف غیر مترقبه اثر ضدباکتریایی پنی سیلین توسط فلمینگ در سال 1929 و معرفی آن به پزشکی در اوایل دهه 1940، شروع واقعی دوره آنتی بیوتیک را رقم زد. یک ظرف حاوی آگار آغشته به استافیلوکوک مدت 5 هفته روی میز آزمایشگاه قرار داده شده بود و در اثر آلودگی با سویه پنی سیلیوم نوتاتوم مقدار نسبتا زیادی پنی سیلین تولید شد. شرایط محیطی طوری بود که کولونی های استافیلوکوک به جز در جایی که قارچ، مقدار زیادی پنی سیلین تولید کرده بود و باکتری های نزدیک به آن از بین رفته بودند بر روی صفحه کشت رشد کرده بودند.

جداسازی اسید 6-آمینو پنی سیلانیک در سال 1959 گام مهم دیگری بود که هر چند فاقد اثر ضدباکتریایی بود اما نقطه آغازی برای تمامی پنی سیلین های ساختگی شد. این رویه برای سفالوسپورین ها نیز جهت تولید شمار بسیاری از مشتقات بالینی آنها مورد استفاده قرار گرفت. بنابراین در عمل ضرورت وجود منشا طبیعی برای آنتی بیوتیک ها دیگر کاربردی ندارد چراکه بسیاری از آنتی بیوتیک های ساختگی وجود دارند و اغلب توسعه پیدا کرده و داروهایی نظیر سولفونامیدها را در بر می گیرند. بهتر آن است که کلیه آنها به عنوان داروهای ضدباکتریایی در نظر گرفته شوند.

داروهای ضد باکتریایی، مصرف درمانی دیگری به غیر از اعمال قدرت و کمک به از بین میکروارگانیسم های مهاجم ندارند. هرچند آنها از نظر فارماکولوژی بی اثر (Inert) هستند اما بی خطر نبوده و می توانند اثرات سمی گسترده ای ایجاد نمایند. همچنین از همین ابتدا باید توجه داشت که هرچند داروهای ضد باکتریایی فقط برای درمان عفونت های باکتریایی در نظر گرفته می شوند اما سایر تمهیدات نظیر تجویز آنتی توکسین ها و سایر داروها (به طور مثال ویتامین ها ، مواد معدنی و داروهای ضد التهاب) برای رسیدگی به پیامدهای عفونت نیز ممکن است حایز اهمیت باشد.